تبیین روابط میان ابعاد اخلاق کاری، پیشینه فردی باورهای اخلاق کاری و رفتار کاری کارکنان (مطالعه موردی: سازمان‌های خدمات‌رسان استان کرمان)

مقدمه: تحقیق حاضر با هدف تبیین روابط میان ابعاد اخلاق کاری، پیشینه فردی باورهای اخلاق کاری و رفتار کاری سازمان‌های خدمات‌رسانی همچون آب، برق، گاز و مخابرات انجام شد. از آنجایی که نوع خدمت این سازمان‌ها برای افراد جامعه و زندگی روزمره آنها نقش مهمی دارد و هرگونه ضعف از جمله ضعف اخلاقی موجب بروز مشکلات و در نتیجه نارضایتی قشر وسیعی از افراد جامعه می‌شود، اخلاق کاری در این سازمان‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد و بی‌توجهی به آن به‌صورت پنهان و آشکار افزایش هزینه عملکردی را به دنبال دارد. این هزینه را می‌توان در حوزه‌های مختلف سازمان از جمله کاهش بهره‌وری و پویایی سازمان، نبود شفافیت و به‌هم‌ریختگی ارتباطات سازمانی شناسایی کرد. لذا با توجه به سابقه فعالیت پژوهشگر در دستگاه‌های اجرایی استان کرمان و آگاه‌شدن از مشکلات و نارضایتی آنها طی این سال‌ها، بر آن شد که پژوهشی در زمینه اخلاق کاری انجام دهد. روش: این تحقیق، از نظر روش و ماهیت توصیفی- پیمایشی و از حیث هدف پژوهشی کاربردی است. جامعه آماری شامل 521 نفر از کارکنان و مدیران سازمان‌های خدمات‌رسان است که با استفاده از فرمول کوکران 221 نفر انتخاب شدند. برای سنجیدن روایی و پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. داده‏های جمع‏آوری‌شده به کمک نرم‏افزارهای SPSS و لیزرل سنجش شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد، میان ابعاد اخلاق کاری، پیشینه فردی باورهای اخلاق کاری و رفتار کاری کارکنان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر با استفاده از مرور ادبیات موضوعی و به کمک تکنیک دلفی فازی به ارائه مقیاس و ابعاد جدید اخلاق کاری و شناسایی پیشینه فردی باورهای اخلاق کاری و ارتباط آن با رفتار کاری در سازمان‌های خدمات‌رسان استان کرمان منجر شد که ایده این مدل‏سازی با تأکید بر اخلاقیات حاصل شد. امروزه تمرکز بر موضوعات اخلاقی ضروری است، زیرا اخلاق به عنوان یک منبع مهم رقابتی و تعالی و یک عنصر ضروری برای توسعه پایدار و به‌طور کلی، یک عامل تعیین‌کننده برای شرکت‏هایی با آمال جهانی شناخته شده است. مقیاس و ابعاد جدید اخلاق کاری یک چارچوب جامع مبتنی بر مجموعه‏ای از ارزش‏های محوری و راهبردی، در حوزۀ کیفیت‌گرایی، مسئولیت زیست‌محیطی، مسئولیت اجتماعی، مشتری‌مداری، تعالی، شایسته‌سالاری و حفظ دانش سازمانی است. مقیاس و ابعاد جدید اخلاق کاری ارائه شده در این پژوهش قادر است زمینه را برای توسعه اخلاقیات در سازمان‌های دولتی ایران فراهم کند و آنها را قادر سازد تا ضمن آسیب‏شناسی جامع سیستم اخلاق کاری، طرح‏ها و اقدامات بهبود را استخراج کنند. مقیاس و ابعاد جدید اخلاق کاری ارائه‌شده در این پژوهش ضمن برخورداری از یک ساختار سیستمی جامع، جهت‏گیری نوینی در مقیاس‌های اخلاق کاری پیشین دارد. زیرا از پشتوانه نظری کافی و قوی برخوردارست و توسط خبرگان دانشگاهی و سازمان‌های خدمات‌رسان نیز پالایش شده است. مقیاس و ابعاد جدید اخلاق کاری ارائه‌شده دربردارنده مزیت‏ پایداری‌ است که یک سازمان متعالی باید به آنها دست یابد.